Nieuws

Door actief te blijven kun je niet voor eeuwig leven, maar kun je de effecten van ouder worden wel langer buiten de deur houden.

• Zenuwcellen sterven af naarmate men ouder wordt, vooral vanaf je zestigste. Dit zorgt ervoor dat verbindingen tussen spiervezels verdorren. Dat leidt weer tot spierverlies en krimping van spiervezels. Het resultaat is dat spieren kleiner worden en een mens zwakker wordt, zegt Sandra Hunter, professor in bewegingswetenschap aan de Marquette University in Milwaukee (VS). “Fysieke activiteit kan dit proces deels tegengaan. Maar er is een biologisch verouderingsproces gaande; de zenuwcellen gaan dood ongeacht hoe fit je bent”, aldus Hunter.
   
• Sommige typen spieren verliest een mens sneller dan andere. Verhoudingsgewijs verlies je meer fast twitch spiervezels (die snel reageren en gebruikt worden voor activiteiten zoals sprinten) dan slow twitch spiervezels (die langzaam samentrekken en efficiënt zuurstof gebruiken waardoor ze geschikt zijn voor duuractiviteiten). Slow twitch spieren verlies je minder snel omdat deze dagelijks gebruikt worden. Het voordeel hiervan is: Alhoewel ouderen dus minder spiermassa hebben, zorgt de grotere hoeveelheid aan slow twich spiervezels voor een voorsprong tijdens duuractiviteiten, zoals hardlopen en fietsen.
   
• Rond de eind dertig begint de maximale zuurstofconsumptie, ofwel VO2 max, af te nemen met een hoeveelheid van 10% per tien jaar, ofwel ongeveer 1% per jaar. VO2 max is afhankelijk van de hartslag die daalt met ongeveer vijf tot tien slagen per minuut per tien jaar. Deze reductie van je aerobe capaciteit is een van de redenen voor een terugval van je uithoudingsvermogen als je ouder wordt. “Je kunt dan niet meer zoveel bloed en zuurstof naar de werkende spieren sturen en dus loop je langzamer”, zegt Jason Karp, hardloopcoach in San Diego (VS). Flinke aerobic training kan het verval van VO2 max tegengaan, tot op een bepaald punt althans.
   
• Naarmate men ouder wordt, worden de grote, elastische bloedvaten, inclusief de aorta en de halsslagader, stijver. Het gevolg hiervan is dat de bloeddruk stijgt en het hart harder moet werken.. Daarbij komt ook dat de binnenwanden van de aderen bepaalde functies verliezen. Signalen die er normaal voor zorgen dat de aderen zich verwijden en het bloed beter kan doorstromen, of juist dat de aderen zich vernauwen en de bloedtoevoer afneemt, werken niet voldoende. Het resultaat hiervan is dat de aderen in een relatief nauwe stand blijven en dat draagt weer bij aan cardiovasculaire ziekten, zegt Douglas Seals, een fysioloog aan de Universiteit van Colorado in Boulder (VS).
   
• Slijtage heeft ook zijn weerslag op onze gewrichten. Verbindingsweefsel wordt minder elastisch en vloeistoffen om gewrichten te smeren wordt minder aangemaakt. Hierdoor zijn oudere sporters vatbaarder voor blessures. Een mix van high en low impact oefeningen, zoals weerstandtraining, yoga en fietsen, zet diverse spiergroepen aan het werk en kan het risico op orthopedische blessures verminderen, zegt Michael Joyner, bewegingswetenschapper aan de Mayo Clinic in Minneapolis (VS). Onderzoeken tonen aan dat een leven lang bewegen kan helpen gewrichten in goede staat te houden. Dit komt gedeeltelijk doordat beweging zorgt voor een betere doorstroming van het bloed dat op zijn beurt weer stamcellen activeert die helpen bij lichamelijk herstel.
   

In hoeverre kan beweging verouderingseffecten vertragen? In potentie veel. Het kan gedeeltelijk verstijving van de aderen tegengaan en het kan het disfunctioneren van de binnenwanden van aderen geheel voorkomen, beweert Seals. “Beweging is waarschijnlijk even krachtig als iedere andere preventiestrategie of behandeling die tot nu toe zijn onderzocht.”
 

Wetenschappers raken ook geënthousiasmeerd door onderzoeken bij muizen die door een bepaalde genetische mutatie sneller oud worden. Een team onder leiding van dokter Mark Tarnopolsky, professor aan de McMaster University in Ontario (Canada), testte of het mogelijk is het verouderingsproces bij deze muizen te stoppen of af te remmen. Daarvoor lieten ze de knaagdieren drie keer per week in een rad lopen in de leeftijd van 3 tot 8 maanden (ongeveer 20 tot 55 jaar in mensenjaren).
 

Uit het onderzoek bleek dat beweging veel fysieke symptomen van veroudering voorkwam. Niet alleen de spieren van de muizen bleken bestand tegen veroudering, ook de nieren en geslachtsklieren bleken beter beschermd tegen veroudering en staar werd tegengegaan.
 

Bij mensen kunnen gelijksoortige resultaten behaald worden. Onderzoekers aan de Stanford University onderzoeken al 21 jaar lang de effecten van consistente beweging bij 284 hardlopers van vijftig jaar en ouder. In 2002 publiceerden ze een artikel waarin staat dat – gedurende het dertiende jaar van het onderzoek – een controlegroep van 156 mensen, die veel minder bewogen dan de hardlopers, een sterftecijfer had dat 3,3 keer zo hoog is als dat van de hardlopers.
 

In 2008 publiceerden dezelfde onderzoekers dat na 19 jaar, 15% van de hardlopers was overleden ten opzichte van 34% in de controlegroep. Na 21 jaar hadden de lopers veel minder lichamelijke gebreken dan de niet-lopers. Ook waren de sterftecijfers als het gevolg van een hartaanval, herseninfarct, kanker en neurologische ziekten veel lager dan bij de niet-lopers. 65 van de renners waren gestorven aan een van bovengenoemde oorzaken ten opzichte van 98 sterfgevallen in de controlegroep.
 

“Je bent honderd keer beter af als sporter tijdens je veertigste en vijftigste levensjaren dan als twintiger met een zittende leefstijl, hoe je het ook bekijkt”, aldus dokter Tarnopolsky.

Bron: Los Angeles Times